De besmettelijkheid van gedrag – Kies bewust waar je jezelf mee omringt
What you see is what you get. Onze omgeving heeft een enorme invloed op hoe we ons voelen, gedragen en zelfs hoe gezond we zijn. Vaak voelen we dit wel aan – bijvoorbeeld de stress die een lange file kan oproepen, of de impact van een negatieve werksfeer. Ook kunnen relaties met mensen die vaak boos of somber zijn, spanning veroorzaken.
Aan de andere kant voelen we ons juist opgeladen als we op een strand wandelen, de wind door ons haar voelen of genieten van het uitzicht op bergen onder een strakblauwe hemel. Of simpelweg door tijd door te brengen met dierbaren die ons aan het lachen maken en ons gewaardeerd laten voelen.
Maar hoe vaak staan we hier bewust bij stil? En hoe vaak maken we de keuze om situaties die ons stress geven, bewust te vermijden?
Invloed van media en omgeving
In onze moderne wereld wordt het steeds moeilijker om bewust te kiezen wat we tot ons nemen. Dankzij internet en sociale media worden we dagelijks overspoeld met informatie – van nieuws tot reclames en video’s. Dit maakt het extra belangrijk om kritisch te zijn over wat we kijken, lezen en luisteren.
De socioloog David Philips heeft hier uitgebreid onderzoek naar gedaan. Hij ontdekte hoe krachtig media onze emoties en gedrag kunnen beïnvloeden.
Het “Copycat-effect” – Hoe media gedrag beïnvloeden
In een van zijn meest opmerkelijke studies onderzocht Philips het effect van televisiegeweld op crimineel gedrag. Hij ontdekte dat gewelddadige misdaden, zoals moorden, met gemiddeld 12,46% toenamen in de dagen na de uitzending van een bokstoernooi op televisie. De piek in deze cijfers werd steevast op de derde dag na het evenement waargenomen.
Dit fenomeen, bekend als het copycat-effect, laat zien dat gewelddadige beelden in de media kijkers niet alleen emotioneel raken, maar ook hun gedrag kunnen beïnvloeden. Mensen nemen (onbewust) wat ze zien als voorbeeldgedrag, en dit kan zich vertalen naar hun daden.
Philips’ bevindingen onderstrepen hoe sterk onze omgeving – inclusief wat we via televisie en sociale media zien – ons kan beïnvloeden. Of het nu gaat om gewelddadige films, sociale media of het dagelijkse nieuws: herhaalde blootstelling aan negatieve beelden kan grenzen doen vervagen, waardoor gedrag dat ooit onacceptabel leek, normaler wordt.
Bewust kiezen voor positiviteit
Hoewel dit een extreem voorbeeld is, illustreert het hoe gevoelig we zijn voor wat er om ons heen gebeurt. Gelukkig hebben we in veel situaties wél controle over onze omgeving.
Je hoeft niet alles wat stress veroorzaakt te vermijden – dat is onrealistisch. Maar je kunt bewuster kiezen waar je wél energie aan besteedt. Omring jezelf zoveel mogelijk met positieve prikkels: zoek natuur op, besteed tijd met mensen die je een goed gevoel geven en wees kritisch op de media die je consumeert.
Je omgeving bepaalt deels hoe je je voelt en hoe gezond je bent. Kies daarom bewust, want kleine veranderingen kunnen een groot verschil maken.
Oefening
Ga eens voor jezelf na welke dingen uit je omgeving voor spanning, stress, angst of woede zorgen en welke je juist meer energie geven en zin om te leven. Schrijf het op in 2 kolommen.
De kracht van keuze: Hoe jij invloed hebt op jouw omgeving
Hoewel er veel factoren zijn waar we geen directe controle over hebben, hebben we altijd een keuze in hoe we ermee omgaan. Dit inzicht leidt ons naar een fascinerend wetenschappelijk fenomeen dat laat zien hoe positieve gedragingen niet alleen onszelf, maar ook onze omgeving kunnen veranderen.
De invloed van meditatie op criminaliteit – Het Maharishi-effect
In tegenstelling tot de verontrustende impact van geweld in de media, tonen andere onderzoeken aan dat positieve praktijken zoals meditatie een rustgevende invloed kunnen hebben op gemeenschappen. Zo toonde een studie van Dillbeck et al. (2016) aan dat de criminaliteit in een stad aanzienlijk afnam nadat een groep individuen gedurende twee weken regelmatig samen mediteerde.
Dit fenomeen, bekend als het Maharishi-effect, laat zien hoe innerlijke rust en meditatieve praktijken kunnen overslaan op de omgeving. Het idee is dat meditatie niet alleen het welzijn van het individu verbetert, maar dat de effecten op groepsniveau een exponentiële impact hebben.
Hoe werkt dit? Regelmatige meditatie vermindert stress en negatieve emoties en bevordert empathie, zelfbeheersing en vredelievend gedrag. Wanneer een groep mensen tegelijkertijd mediteert lijken deze positieve effecten zich verder te verspreiden, wat bijdraagt aan een kalmere en meer harmonieuze gemeenschap.
Meditatie fungeert daarmee als een natuurlijke buffer tegen stress en spanningen, zowel voor het individu als de samenleving. Het laat zien dat positieve gedragingen niet alleen helend zijn voor jezelf, maar ook voor je omgeving.
Het sociale domino-effect
De onderzoeken van Philips (over geweld in de media) en Dillbeck (over meditatie) tonen beiden hoe gedrag – zowel negatief als positief – zich als een domino-effect door een gemeenschap kan verspreiden. Geweld en agressie kunnen snel escaleren, maar hetzelfde geldt voor mededogen, innerlijke rust en vreedzaam gedrag.
Dit sociale domino-effect verklaart waarom sommige gemeenschappen meer open staan voor geweld, terwijl andere juist gedijen op harmonie. Het benadrukt hoe onze omgeving en ons gedrag elkaar wederzijds beïnvloeden.
Door bewust te kiezen voor positieve gedragingen, zoals meditatie of vriendelijkheid, kunnen we niet alleen ons eigen welzijn verbeteren, maar ook bijdragen aan een gezondere samenleving. Het bewust cultiveren van deze gedragingen kan negatieve trends afremmen en sociale harmonie bevorderen.
Conclusie: Kleine veranderingen, grote impact
De studies van Philips en Dillbeck benadrukken dat zowel onze omgeving als onze keuzes een cruciale rol spelen in ons welzijn. Door negatieve invloeden, zoals agressieve media, te vermijden en positieve gedragingen, zoals meditatie, te omarmen, kunnen we ons leven én dat van anderen positief beïnvloeden.
Dit inzicht is een krachtige herinnering aan hoe belangrijk het is om bewust te kiezen. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor de wereld om je heen. In een tijd waarin massamedia en sociale netwerken een steeds grotere rol spelen, is het maken van bewuste keuzes essentieel om bij te dragen aan een gezondere en vreedzamere samenleving.
Van inzicht naar actie
Het klinkt misschien cliché, maar de waarheid blijft: Verbeter de wereld, begin bij jezelf. Veel van mijn patiënten merken dat na het nemen van kleine positieve stappen hun omgeving ook begint te veranderen. Mensen reageren blijer op hen, onbekenden groeten hen op straat. Er ontstaat een sneeuwbaleffect van positiviteit.
Wil jij extra ondersteuning om een gelukkiger en positiever mens te worden? Of wil je leren hoe je jouw welzijn en dat van je omgeving kunt verbeteren? Neem gerust contact op. Samen kunnen we werken aan een gezondere, stressvrije toekomst!
Bronnen
Philips, D. P. (1983). The impact of mass media violence on U.S. homicides. American Sociological Review, 48(4), 132–145. https://www.benjaminjameswaddell.com/wp-content/uploads/2011/08/readings-on-the-social-animal-ch-10-and-ch-11.pdf
Dillbeck, M. C., & Cavanaugh, K. L. (2016). Societal Violence and Collective Consciousness: Reduction of U.S. Homicide and Urban Violent Crime Rates. Sage Open, 6(2). https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/2158244016637891
