Praktijkvoorbeeld – Handvergroeiingen zijn aan het herstellen na 36 jaar reuma!
In de zomer van 2022 kwam mevrouw Renkema (naam veranderd) bij Artsenpraktijk Leef! voor meer energie en lichamelijke belastbaarheid. Ze had al 36 jaar lang reuma met pijnklachten, ontstekingen in gewrichten en handvergroeiingen. Ze was al onder behandeling bij de reumatoloog. We hebben bloedonderzoek ingezet en hieruit kwam in eerste instantie geen duidelijke vitamine B12 tekort. De B12 waarde was laag normaal (261, wel dus in het grijze gebied). Terwijl ze al wel extra b12 tabletten innam. Ook zagen we te grote rode bloedcellen (wat kenmerkend is bij een vitamine B12 tekort). De combinatie van een laagnormale B12 waarde ondanks suppletie, te grote rode bloedcellen en diverse risicofactoren, maakte de diagnose vitamine B12 deficiëntie zeer waarschijnlijk.
In september 2022 zijn we gestart met vitamine B12 injecties. In december, drie maanden later, vertelt ze dat ze al veel vooruitgang heeft gemerkt: Ze is veel minder vermoeid (klachtscore van 9 naar 2), kan meer aan op het werk, heeft minder buikklachten, betere concentratie, geen oogklachten meer, geen kortademigheid meer en minder ontsteking aan slijmvliezen. Zelfs haar handvergroeiingen zijn aan het herstellen en ze kan weer gewrichten bewegen die al 20 jaren vastzaten.
Tussentijds hebben we eens per kwartaal de behandeling geëvalueerd en geoptimaliseerd en gewerkt aan haar leefstijl. Een jaar later gaat het nog steeds goed met haar en blijven de gewrichten soepeler worden.
Hieronder vertelt ze er zelf over:
Wat is de relatie tussen reuma en vitamine B12 tekort?
Reuma, en met name reumatoïde artritis (RA), is een chronische auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem gezonde gewrichten aanvalt, wat leidt tot ontstekingen, pijn, en uiteindelijk schade aan het gewrichtsweefsel.
Vitamine B12 is een essentiële voedingsstof die een cruciale rol speelt in het immuunsysteem. Het is belangrijk voor de productie en rijping van immuuncellen, waaronder T-lymfocyten, die essentieel zijn voor een goed functionerend immuunsysteem. Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot verstoringen in het functioneren van het immuunsysteem, wat auto-immuunreacties kan bevorderen.
Vitamine B12 is ook betrokken bij de omzetting van homocysteïne naar methionine. Een tekort aan B12 kan leiden tot verhoogde niveaus van homocysteïne, een aminozuur dat in hoge concentraties geassocieerd wordt met ontstekingen. Chronische ontsteking is een kenmerk van reuma, en verhoogde homocysteïne niveaus kunnen de ontstekingsreactie verergeren.
Daarnaast kan een behandeling met methotrexaat (medicijn tegen reuma) ook leiden tot verhoogde homocysteïne niveaus.
En wat zegt de wetenschap?
Er zijn verschillende wetenschappelijke artikelen die de relatie tussen vitamine B12 en reumatoïde artritis (RA) of andere vormen van reuma onderzoeken. Hieronder staan enkele relevante studies die je verder kunt verkennen.
Een studie van Segal et al. (2004) laat zien dat bij een groep van 276 patiënten met reumatische aandoeningen maar liefst 24% een te lage B12 waarde had. Waarschijnlijk is dit een onderschatting omdat ze geen rekening hebben gehouden met het gebruik van B12 supplementen tijdens het meten.
Een meer recente studie uit maart 2024 (Patel et al.) laat zien dat het gebruik van methotrexaat (reuma medicijn) de homocysteïne levels kan verhogen, wat indirect tot nog meer ontsteking leidt.
Een artikel van Dulak et al. in januari 2024 beschrijft hoe symptomen van een B12 tekort kunnen overlappen met symptomen van andere diagnoses. Neuropsychiatrische klachten, bloedarmoede en vermoeidheid worden vaak aan reuma gekoppeld zonder verder onderzoek. Ze beschrijven 3 patiënten met reuma waarbij hun symptomen van neuropathische pijn, depressie, vermoeidheid en spierzwakte bijna compleet verdwenen na B12 suppletie. Daarbij benadrukken ze dat zelfs als er geen duidelijk aangetoond vitamine B12 tekort uit bloedonderzoek komt, dat vitamine B12 suppletie effectief kan zijn voor de behandeling van pijn en neuropathie bij mensen met reuma.
Conclusie
Mevrouw Renkema is een van de vele voorbeelden van hoe het lichaam kan regenereren als het voldoende bouwstoffen voor DNA synthese heeft. Vitamine B12 is een belangrijke bouwstof daarvoor.
De wetenschappelijke literatuur onderschrijft dit ook, maar meer onderzoek zal nodig zijn om de relatie tussen auto-immuunaandoeningen en vitamine B12 tekort verder aan te tonen.
Voor patiënten met reuma of andere auto-immuunaandoeningen is het voor nu belangrijk om goed de vitamines te laten onderzoeken door een arts die hier gespecialiseerd in is. Bloedwaardes kunnen namelijk vertekend zijn wanneer mensen supplementen gebruiken of bewerkte producten met toegevoegde vitamines consumeren. Hoewel er dan mogelijk voldoende vitamines in het bloed aanwezig zijn, bereiken deze de cellen niet altijd. Daarom is het belangrijk dat er naast de bloeduitslagen ook gekeken wordt naar het klachtenbeeld en de risicofactoren/mogelijk onderliggende oorzaken. Een behandeling is daarnaast maatwerk en dient periodiek geëvalueerd en waar nodig geoptimaliseerd worden. Daarnaast is er heel veel mogelijk op leefstijl gebied zodat je lichaam meer vitamines opneemt en minder verbruikt, zodat genoeg overblijft voor cel opbouw en vernieuwing.
Benieuwd wat Artsenpraktijk Leef! voor je zou kunnen betekenen? Boek een vrijblijvend oriënterend gesprek of een korte kennismaking.
Bronnen:
Segal R, Baumoehl Y, Elkayam O, Levartovsky D, Litinsky I, Paran D, Wigler I, Habot B, Leibovitz A, Sela BA, Caspi D. Anemia, serum vitamin B12, and folic acid in patients with rheumatoid arthritis, psoriatic arthritis, and systemic lupus erythematosus. Rheumatol Int. 2004 Jan;24(1):14-9. doi: 10.1007/s00296-003-0323-2. Epub 2003 Apr 29. PMID: 12720045.
Patel AV, Morgan SL, Green R, Danila MI, Merriman TR, Wanzeck K, Ahmed H, Gaffo AL. Vitamin B12 status and hyperhomocysteinemia in patients with Rheumatoid arthritis treated with methotrexate and folic acid. Am J Med Sci. 2024 Jul;368(1):33-39. doi: 10.1016/j.amjms.2024.03.020. Epub 2024 Mar 30. PMID: 38561045.
Dułak, N.A., Rytlewska, M., Jaskólska, M. et al. A new perspective on vitamin B12 deficiency in rheumatology: a case-based review. Rheumatol Int 44, 737–741 (2024). https://doi.org/10.1007/s00296-024-05539-y
